Najbardziej znane globalne i lokalne afery związane z telefonicznymi oszustwami
Oszustwa telefoniczne to jedno z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych zagrożeń, które dotykają miliony ludzi na całym świecie. Z biegiem lat metody naciągaczy stawały się coraz bardziej wyrafinowane, a same oszustwa przybierały różne formy, od prostych prób wyłudzenia pieniędzy po skomplikowane schematy wykorzystujące nowoczesne technologie. W artykule przedstawiamy najbardziej znane globalne i lokalne afery związane z oszustwami telefonicznymi oraz metody, jakimi posługują się oszuści.
1. Afera „Phantom Debt” – globalna manipulacja długiem
Jednym z najbardziej głośnych przypadków oszustw telefonicznych była tzw. afera „Phantom Debt” (nieistniejący dług). Zaczęła się w Stanach Zjednoczonych, ale szybko rozprzestrzeniła się na inne kraje. Oszuści dzwonili do osób, które miały zaciągnięte kredyty lub pożyczki, i twierdzili, że zalegają z płatnościami. Często podawali się za przedstawicieli banków, firm windykacyjnych lub nawet rzekomego urzędu skarbowego. Celem było wyłudzenie natychmiastowych płatności na rzekome zaległości. Często telefoniczne manipulacje odbywały się za pomocą fałszywych numerów, które wyglądały jak oficjalne numery banków lub instytucji państwowych.
Jak działała ta afera? Oszuści wykorzystywali dostęp do bazy danych z danymi kredytowymi i dzwonili do potencjalnych ofiar, które nie miały świadomości, że ich rzekomy dług jest całkowicie fikcyjny. Ofiary były zastraszane, grożono im konsekwencjami prawnymi, a nawet aresztem, jeśli nie zapłacą natychmiast.
2. Oszustwa na "książki telefoniczne" w Polsce
W Polsce jednym z najbardziej znanych schematów oszustów telefonicznych były tzw. "oszustwa na książki telefoniczne". Oszuści dzwonili do przedsiębiorców, obiecując im zamieszczenie firmy w ogólnodostępnym spisie firm lub książce telefonicznej. W rzeczywistości nie istniały żadne książki telefoniczne, a osoby, które zgodziły się na ofertę, otrzymywały gigantyczne rachunki za fikcyjne usługi.
Jak działała ta afera? Oszuści kontaktowali się z właścicielami firm, przedstawiając ofertę zamieszczenia numeru telefonu w książce telefonicznej, która miała ułatwić potencjalnym klientom odnalezienie firmy. Po podpisaniu rzekomego kontraktu przedsiębiorca otrzymywał fakturę na kilkaset, a nawet kilka tysięcy złotych za wpis, którego nigdy nie zamówił. Po odmowie zapłaty grożono konsekwencjami prawno-finansowymi.
3. Skala oszustw na „wygrane w konkursie”
Oszustwa telefoniczne oparte na „wygranej w konkursie” to kolejny częsty sposób na oszukiwanie osób, które nie są świadome nieuczciwych praktyk. Oszustwo to polegało na tym, że ofiara otrzymywała telefon, w którym informowano ją o wygranej w losowaniu, które odbyło się w ramach rzekomego konkursu. Aby odebrać wygraną, ofiara musiała zapłacić za „weryfikację” lub inne fikcyjne koszty.
Jak działała ta afera? Oszuści przedstawiali się jako organizatorzy konkursów, które rzekomo odbyły się w telewizji lub w sklepach. Ofiarom proponowano nagrody, które były tylko iluzją. Aby otrzymać wygraną, osoba musiała uiścić opłatę za rzekomą weryfikację lub pokryć koszty przesyłki. W rzeczywistości po zapłaceniu pieniędzy ofiara nigdy nie otrzymywała obiecanej nagrody.
4. Oszustwa związane z numerami premium i „rzekomymi” płatnymi usługami
W Europie popularnym schematem oszustw telefonicznych są tzw. „numery premium”, które wiążą się z dużymi kosztami połączeń. Oszuści wykorzystują te numery do wyłudzenia pieniędzy, oferując „usługi” telefoniczne lub informacyjne. W rzeczywistości dzwoniący nie otrzymują żadnej wartościowej informacji, a jedynie są narażeni na wysokie opłaty telefoniczne.
Jak działała ta afera? Oszuści dzwonili na numery premium, oferując ofiarom fikcyjne usługi, np. porady prawne, diagnostykę telefoniczną czy usługi informacyjne. Celem było wciągnięcie ofiary do długotrwałej rozmowy, za którą musiała ona płacić. Chociaż numer premium wyglądał na usługowy, koszt rozmowy mógł wynosić kilkadziesiąt złotych za minutę.
5. Globalne oszustwa na "fake customer support"
Innym globalnym przypadkiem była tzw. afera „fake customer support” (fałszywa pomoc techniczna), która dotknęła użytkowników na całym świecie. Oszuści podawali się za pracowników firm takich jak Microsoft czy Apple, oferując pomoc w rozwiązaniu problemów z komputerem, złośliwym oprogramowaniem lub z kontem bankowym.
Jak działała ta afera? Oszustwo polegało na tym, że oszuści kontaktowali się z ofiarami, podając się za pracowników działu obsługi klienta znanych firm. Informowali, że komputer ofiary jest zainfekowany wirusem i oferowali pomoc w usunięciu zagrożenia. W rzeczywistości po połączeniu z rzekomym „specjalistą”, ofiara była proszona o zainstalowanie oprogramowania, które umożliwiało oszustom zdalny dostęp do jej komputera i danych, a także skłanianie jej do przekazania informacji bankowych.
6. Afera "Nigerian Scam" (oszustwo nigeryjskie)
Choć znane głównie w kontekście e-maili, oszustwa na tzw. „Nigeryjczyków” przybierały również formę telefoniczną. Oszuści dzwonili do ofiar, przedstawiając się jako członkowie rodziny króla lub bogatego biznesmena, który pragnie przekazać ogromną sumę pieniędzy, pod warunkiem, że ofiara zapłaci „opłatę wstępną”.
Jak działała ta afera? Po przekonaniu ofiary, że bierze udział w niezwykłej transakcji, oszuści oferowali jej „szansę” na otrzymanie ogromnego majątku. W zamian za to musiała zapłacić opłatę wstępną lub pokryć inne koszty związane z rzekomą „transakcją”. Po wpłaceniu pieniędzy oszustwo kończyło się, a ofiara nigdy nie otrzymywała obiecanych pieniędzy.
Podsumowanie
Oszustwa telefoniczne stały się poważnym zagrożeniem, które przybiera różnorodne formy, zarówno w skali globalnej, jak i lokalnej. Każdy użytkownik telefonu, niezależnie od miejsca zamieszkania, może stać się ofiarą oszustów. Z tego powodu tak ważna jest świadomość zagrożeń oraz znajomość podstawowych zasad ochrony przed oszustami. Przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, takich jak nieoddzwonienie na nieznane numery czy weryfikowanie autentyczności ofert, pomoże uniknąć wielu pułapek zastawianych przez naciągaczy.